نشست هشتم - مکتب دفاعی در منظومه فکری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی)
هشتمین نشست، از سلسله نشست‌های دهه فجر، با موضوع هشتمین نشست، از سلسله نشست‌های دهه فجر، با موضوع مکتب دفاعی در منظومه فکری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای و به همت معاونت پژوهش و آموزش موسسه پژوهشی- فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای) در تاریخ نوزدهم بهمن ۱۳۹۹ برگزار شد.
ایشان در ادامه به عدم توان دشمنان برای جنگ نظامی با ایران پرداخته و افزودند دشمنان می‌دانند که در جمهوری اسلامی، در این سه دهه، یک قدرت و اقتدار دفاعی به وجود آمد در ابعاد نرم و سخت که اگر بخواهند وارد تعرض و جنگی بشوند، آن‌وقت یک جنگ گسترده‌ای و دفاع گسترده‌ای علیه آن‌ها به کار گرفته خواهد شد و چون قدرت دفاعی جمهوری اسلامی را در بسیج شوندگی ملت در داخل و همچنین دوست داران انقلاب اسلامی در مناطق دیگر می‌دانند و همچنین فناوری‌های دفاعی که جمهوری اسلامی با استقلال به آن‌ها دست پیدا کرده است، به همین خاطر تلاش وافری دارند که از شیوه‌های دیگری برای مهار ایران استفاده کنند و آن شیوه‌ها در بخش‌های اقتصادی است. جنگ اقتصادی را تقریباً می‌شود گفت از روزهای اول پیروزی انقلاب، آمریکا علیه ایران تحمیل کرد و گسترده‌تر کرد تا همین سال‌ها که این تحریم‌های فلج‌کننده به اذعان آن‌ها علیه ملت ایران تحمیل شده است و همچنین جنگ نرم فرهنگی و تضعیف اراده‌ها از طریق روش‌های فرهنگی و اجتماعی، به‌کارگیری لشکری از گروه‌های مختلف که بتوانند از نظر فکری و چه ازنظر اجتماعی اهداف خود را بکار بگیرند و در مواقعی به‌طور هم‌زمان از همه‌ی روش‌های سخت و نرم هم بتوانند استفاده کنند. البته همیشه این تهدید بر کشور هست و به همین خاطر هوشیاری و بیداری هم لازم و ضروری است.
این عضو هیئت‌علمی در ادامه به قدرت دفاع دانش‌بنیانی پرداخته و اشاره داشتند آن چیزی که در مکتب دفاعی امام خامنه‌ای بیش از همه مشهود است بیدار کردن ملت‌ها و آشنا کردن نیروهای اساسی دفاعی را می‌توانیم به‌صورت برجسته ببینیم. یکی از نمونه‌های بارز این مکتب و اصول آن، آیه شریفه ((وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ)) است که این کسب قدرت و اقتدار را در همه زمینه‌ها فراهم کرده است و همچنین دفاع دانش‌بنیانی که باعث شده است امروز در عرصه‌های مختلف، نیروهای نظامی ما بتوانند به پیشرفته‌ترین فناوری‌ها و ابزار دفاعی در زمین و دریا و هوا و فضا دست پیدا کنند. به همین خاطر است که به‌عنوان یک قدرت دفاعی و یک قدرت اصلی که امنیت آن و این قدرت و اقتدار وابسته به بیرون نیست، بلکه درونی و ذاتی است، نزد همگان به‌ویژه دشمنان شناخته شده است.
در ادامه نشست دکتر شامانی ابتدا وجوه دفاع را از دیدگاه رهبر معظم انقلاب طرح و اشاره داشتند که اولین مسئله‌ای که در بحث دفاع در دسته‌بندی صحبت‌های حضرت آقا وجود دارد، وجوه دفاع است. اولین چیزی که در بحث دفاع به ذهن ما می‌آید، بعد نظامی است، اما به ابعاد دیگری باید توجه داشت: دفاع سیاسی، دفاع شخصیت دینی، دفاع از سازندگی، دفاع از هویت ملی، دفاع نظامی، دفاع از عقیده، عزت ملی، دفاع همه‌جانبه، نظام سیاسی، مسلحانه، قضایی، دفاع از مردم مظلوم فلسطین، حقوق زنان، پیشرفت، احکام اسلامی، اخلاق، اقتصاد، اسلام، دفاع از مرزهای جغرافیایی، دفاع از استقلال، دفاع از شخصیت ملی.
همچنین در اندیشه رهبری در مقوله دفاع به ارزش‌های دفاعی، دستاوردهای دفاعی، راهکارهای دشمن جهت کاهش قدرت عوامل دفاعی، ویژگی‌های دفاع مسکوت، ضرورت دفاع، عوامل تدارک دفاع و مسئول دفاع و مؤلفه‌های تقویت‌کننده دفاع می‌توان اشاره کرد.
ایشان در ادامه به ارزش های دفاعی از منظر رهبر معظم انقلاب پرداخته و افزودند ارزش‌های دفاعی، بحث ایستادگی، عدم تجاوز، در صحنه بودن، منافع ملی، مجاهدت و دفاع از تمام مسلمین بدون توجه به مذهب. بحث، بحث گلوبال و جهانی است. دستاوردهای دفاع را مطرح کردند، اثبات حقانیت، ایجاد آرامش در جامعه، خودکفایی، شکوفایی استعداد، نمایان شدن ضعف‌های دشمن و مباحث دیگر. راهکارهای دشمن جهت کاهش عوامل قدرت، یعنی بحث‌هایی که دشمن در مقابل جهان اسلام، یا مقابل کشور و مذهب استفاده می‌کند، خلع سلاح، اختلاف و تفرقه، جدایی دین از سیاست، جدایی مردم از انقلاب، عافیت‌طلبی، لجاجت، منافع شخصی. ویژگی‌های دفاع مسکوت؛ ایستادگی آگاهانه، زیرکی، ایستادگی تا آخر، دفاع از مسئولین، ابتلاء به خود، دوری از شهوات، شناخت حق، پافشاری بر حق، هوشیاری، پاسخ به‌موقع و متناسب، تقویت علمی کشور، داشتن بصیرت، عدم انفعال و مؤلفه‌هایی که عنوان شده است.
ایشان در ادامه به تفاوت امنیت و دفاع نکاتی را طرح و اظهار داشتند ما وقتی صحبت از امنیت می‌کنیم، یک مقدار در نوع نگاه و نوع گفتمان حضرت آقا تفاوت پیدا می‌شود. کاری را ما با برخی از دوستان در مفهوم‌پردازی فرمایشات حضرت آقا در بحث امنیت انجام دادیم، نتیجه‌ای که حاصل شد، ما صحبت‌ها و فرمایشات رسمی ایشان را، چیزی که منتشر شده، به‌صورت کیفی مفهوم‌پردازی کردیم و دسته‌بندی که ایجاد شد، صحبت‌ها در 6 دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی شد:
دسته اول، وجوه امنیت را ایشان اشاره داشتند، دسته دوم، امنیت را زمینه‌ی پیشرفت در امور مختلف دانستند، دسته سوم به تشریح اهمیت و ضرورت امنیت اشاره داشتند، در دسته چهارم از دسته‌بندی، عوامل امنیت آفرین را در بیاناتشان اشاره می‌کنند و درنهایت تهدیدات امنیت، مسئول تأمین امنیت را ایشان در صحبت‌هایشان اشاره داشتند.
دکتر شامانی در آخر تقدم امنیت را بر دفاع تأکید کرده و اشاره داشتند از دیدگاه بنده، امنیت بستر ایجاد مؤلفه‌های قدرت و بستر توسعه و رشد کشور است. زمانی که کشور بتواند به‌واسطه‌ی امنیت به آن رشد و ثبات داخلی برسد، بعد از آن می‌تواند در مباحث دفاعی، از حقوق مردمش، خودش، دوستانش، مسلمانان جهان و مظلومین جهان دفاع کند. این برداشتی است که ما در مکتب دفاعی حضرت آقا داشتیم.
در ادامه نشست دکتر لطفی ابتدا مباحثی را پیرامون نسبت دفاع و امنیت طرح و اظهار داشتند بحث دفاع و امنیت و دفاع در برابر تهدید، یکی از نیازهای اساسی و اولیه بشر است. در اندیشه‌ی دفاعی اسلام و به طبع آن اندیشه‌ی دفاعی مقام معظم رهبری، دفاع و امنیت، بخشی از سیاست و ابزاری برای سیر الی الله است؛ یعنی خودشان هدف نیستند، بلکه امنیت و کارکرد امنیت، ایمن ساختن و فراهم ساختن شرایط برای حفظ ارزش‌ها و فعلیت درآمدن آن‌هاست. بحث‌های دفاع و امنیت ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. وقتی ما بحث دفاع را مطرح می‌کنیم، در حقیقت جنگی وجود دارد که دفاعی شکل می‌گیرد. خب این رابطه بین جنگ و دفاع وجود دارد. وقتی جنگی مطرح می‌شود، پس قدرتی هم باید باشد که تا بتواند جنگی شکل بگیرد. پس واژه‌های قدرت، جنگ و دفاع ارتباط تنگاتنگی با هم دارند.
ایشان در پاسخ به این سؤال که چرا راهبرد دفاع هوشمند انتخاب شد اظهار داشتند خب طبیعی است که وقتی تهدیدات وجود دارد، برای مقابله با تهدیدات و جنگ‌ها، دفاع مطرح می‌شود؛ بنابراین با توجه به ماهیت و جنس تهدید است که دفاع هم تغییر پیدا می‌کند. ما در یک مقطعی دفاع سخت داشتیم، بعد دفاع نرم و جنگ نرم را برای ما راه انداختند که ما طبیعتاً در مقابل جنگ نرم، دفاع نرم را راه انداختیم و با توجه به تغییراتی که در نظام بین‌الملل رخ داده، الآن بیشتر میل به دفاع هوشمند است و جنگ هوشمند هم نیاز به دفاع هوشمند دارد.
دکتر لطفی در ادامه استناد قرآنی دفاع هوشمند را طرح و افزودند مهم‌ترین بحث و مهم‌ترین آیه‌ای که در مورد دفاع هوشمند و عمدتاً دفاع در قرآن وجود دارد، آیه 60 سوره‌ی انفال است که به زیبایی و دقیق بحث دفاع را و مخصوصاً دفاع هوشمند را برای ما یادآوری می‌کند و در فرمایشات آقا هم می‌بینیم به‌کرات از این آیه استفاده کرده و در بحث‌هایی که مربوط به بحث‌های دفاعی بوده، از این آیات استفاده کرده که آیه می‌فرماید که: ((و شما ای مؤمنان در مقابله با آن کافران خود را آماده کنید تا آن حد که بتوانید از آذوقه و تسلیحات و آلات جنگی و اسبان سواری زین کرده برای تهدید و تخفیف دشمنان خدا و دشمنان خودتان فراهم سازید)). این آیه هم بحث دفاع را مطرح می‌کند، هم افزایش دفاع و توان دفاعی را مطرح می‌کند. به این صورت که دشمن نه‌تنها تصمیم به مقابله و جنگ با ما را نداشته باشد، بلکه حتی به فکرش هم خطور نکند. چون این توانمندی باید به حدی باشد که این بازدارندگی را در نیروهای مسلح ایجاد کند.
ایشان در ادامه جایگاه دفاع هوشمند را در فرمایشات حضرت آقا بررسی کرده و اشاره داشتند که ما مفهوم دفاع هوشمند به مصطلح خاص خودش که ما الآن در علوم سیاسی مطرح می‌شود، به آن معنا پیدا نکردیم. ولی واژه‌ها و الفاظی را داریم که این واژه‌ها ما را می‌رسانند به آن معنایی که دفاع هوشمند دارد و می‌تواند به ما کمک کند که از طریق این واژه‌ها به دفاع هوشمند در اندیشه‌ی دفاعی حضرت آقا برسیم. واژه‌هایی مثل بصیرت، خردمندی، زیرکی، فریب نخوردن، عاقبت‌اندیشی، فهمیدن، رصد کردن، قدرت تحلیل، فهم قضایا، شناخت لحظه‌ها، وظیفه‌شناسی، موقعیت‌شناسی، آمادگی دفاعی، آمادگی عمومی، هدفمندی، شناخت دشمن، پیشرو بودن، تقوا، امید و واژه‌های این‌چنینی که می‌توان مفهوم دفاع هوشمند را در اندیشه‌ی دفاعی حضرت آقا احصا کنیم.
در ادامه نشست دکتر عامری به موضوع امنیت اسلامی پرداخته و اظهار داشتند که از نگاه رهبر معظم انقلاب حفظ امنیت در جامعه جزء نعمت‌های مجهول است، از وظایف نیروی انتظامی است؛ اما یک واژه‌ای را باز هم در کنار امنیت تحت عنوان امنیت اسلامی به کار می‌برند؛ یعنی آن شاخصه‌ای که ما در کشور به دنبالش هستیم، تفاوت ما با کشورهای غربی، تأمین امنیت بر جامعه‌ی اسلامی به شکل اسلامی است. پس شما ببینید در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری، شاخصه‌ی معنویت و اسلام می‌تواند یک تفاوتی و یک تمایز اصلی بین جامعه‌ی ما و جوامع غربی باشد.
ایشان ضمن تأکید بر نیروی انتظامی به‌عنوان یک نهاد انقلابی، اشاره داشتند که مقام معظم رهبری، نیروی انتظامی را به‌عنوان یک نیروی انقلابی نام می‌برند و می‌فرمایند که نیروی انتظامی از نهادهای انقلابی است که لازم است حتماً توقعات انقلابی از آن داشته باشیم. نیروی اجتماعی و فراگیر باشد که به دنبال حفظ و حراست از آرمان‌های انقلاب باشد، متناسب با آموزه‌های اسلامی انجام وظیفه کند، به رهنمودهای امام بزرگوارمان عمل کند.
دکتر عامری در ادامه به راهبردهای اساسی برای رسیدن به نیروی انتظامی تراز پرداخته و اظهار داشتند بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب، 14 راهبرد اساسی احصا شده است که 10 عدد از آن‌ها فردی و سازمانی است و 4 عدد از آن به‌ویژه مأموریتی است. اقتدار و صلابت معنوی و قانونی، برخورد مهربانانه و عاطفانه، استفاده از دانش روز و فناوری‌های نوین، تقویت روحیه‌ی تقوا و پاک‌دامنی، داشتن نیروی کارآمد و مستعد، امانت‌دار و صحیح‌العمل بودن، هوشمندی و بصیرت، دفاع هوشمند.
ایشان در ادامه به موضوع مأموریت‌ها پرداخته و اشاره داشتند که در بحث مأموریت‌ها، یکی دو عدد از شاخصه‌هایش را اشاره کنم، بارها و بارها مقام معظم رهبری اشاره کرده‌اند به اهمیت کاهش تعداد جان‌باختگان در تصادفات جاده‌ای، ایجاد امنیت در تصادفات جاده‌ای، پیشگیری از حوادث جاده‌ای، برای اینکه نیروی انتظامی برود بررسی کند راه‌های کاهش تصادفات جاده‌ای چیست و آن‌ها را کاربردی کند. بحث مقابله با اشرار و ناامنی، بحث افزایش ظرفیت عملیاتی برای مبارزه با (اشرار).
دکتر عامری در انتها به پیش‌شرط‌های پلیس تراز انقلاب اسلامی پرداختند و افزودند رسیدن به پلیس در تراز انقلاب اسلامی یک پیش‌شرط و زمینه‌هایی را لازم دارد که یکی اینکه بارها و بارها در صحبت‌هایشان مقام معظم رهبری، (تأکید کردند به) نظم و انضباط در کارها، بی‌اعتنایی به فضاسازی‌ها، ایجاد تصویر مطلوب از ناجا، مقبولیت و جذب سرمایه اجتماعی مردم، تعامل دستگاه‌های مختلف، ایجاد حس اعتماد، خدمت بی‌منت و سلامت در نیروها.
