نشانه‌های ظهور تمدن نوین اسلامی در انقلاب اسلامی ایران نمایان است
آیت‌الله اعرافی در تبیین اندیشه مقام معظم رهبری در زمینه تمدن نوین اسلامی خاطرنشان کرد: ما افراط نکرده و نمی‌گوییم که تمام تئوری‌های علمی در قرآن و سنت و معارف اسلامی وجود دارد، اما تاکید می‌کنیم که اسلام و قرآن در این سطح از یک سو مشوق کاروان علم هستند و از سوی دیگر رویکردهای اسلامی در جهت دهی به علوم تاثیرگذار است و این نشانه تمدنی بودن اسلام است.
به گزارش روابط عمومی موسسه انقلاب اسلامی، در ادامه سلسله همایش‌های تبیین اندیشه های رهبر معظم انقلاب که با همکاری دفتر نشر آثار مقام معظم رهبری در اندونزی برگزار می شود، آیت‌الله اعرافی با حضور در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه های اندونزی به تبیین نظریه مقام معظم رهبری در زمینهٔ تمدن نوین اسلامی پرداخت.
مدیر حوزه های علمیه ایران در ابتدای این نشست ضمن ابراز خوشحال از حضور در جمع فرهیختگان دانشگاه های اندونزی گفت: از دانشگاه شریف هدایت الله و اساتید دانشگاه و دانشجویان و رئیس مرکز اسلامی (icc) در جاکارتا تشکر می کنم و امیدوارم این‌گونه نشست‌ها بتواند در تقویت روابط کشورهای اسلامی به‌ویژه دو کشور بزرگ ایران و اندونزی مؤثر باشد و دانشجویان و اساتید بتوانید در شکل‌دهی روابط عمیق علمی میان مسلمانان نقش‌آفرین باشند.
آیت‌الله اعرافی گفت: همان‌طور که می‌دانید در دو قرن اخیر که مسلمانان دوره انحطاط را طی کردند، متفکران زیادی در جهان اسلام تلاش کردند تا جهان اسلام را به مجد و عظمت گذشته و دوران نقش‌آفرینی در جهان بازگردانند و تمدن اسلامی را که قرن‌ها در جهان حاکم بود بار دیگر احیا کنند.
وی افزود: انقلاب اسلامی در چهل سال گذشته در ایران یکی از اهداف اصلی و بنیادین خود را احیای تمدن نوین اسلامی و بازگشت به تمدن اسلامی با رویکردی نو و جدید به دنیای امروز برگزیده است و در سخنان امام خمینی و امام خامنه‌ای مهم‌ترین هدف انقلاب و تحولات ایران بازگشت به تمدن اسلامی با رویکردی جدید برشمرده شده است و در این مسیر نخبگان جهان اسلام و دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه و عالمان دینی و متفکران باید نقش مهم و نخست را ایفا کنند و من در لحظاتی که در خدمت شما هستم به چند نکته پیرامون تمدن اسلامی اشاره خواهم کرد.
اسلام در تراز یک دین تمدنی است
اولین نکته این سؤال است که آیا اسلام در تراز یک دین تمدنی است؟ در پاسخ به این پرسش ممکن است کسی بگوید اسلام حجم کوچکی از معارف را دارد و می‌تواند حاشیه‌ای بر زندگی بشر باید که در این نگاه دین به شکل حداقلی تفسیر می‌شود و گزاره‌های دینی بسیار محدود به شمار می‌آید و نقش کمی برای آن در زندگی بشر تلقی می‌شود؛ اما ما معتقد به نظریه دیگری هستیم و بر این باوریم که اسلام، دینی تمدنی است که در همه ساحت‌های زندگی بشر نقش ایفا می‌کند و می‌تواند کاروان بشریت را در همه ابعاد هدایت کند و به‌پیش ببرد.
سه دلیل تمدنی بودن دین اسلام
مدیر حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: ما برای اثبات نظریه اسلام تمدنی حداقل سه استدلال می‌توانیم ارائه دهیم.
اولین استدلال مراجعه به معارف اسلام و منابع دینی است. ما هنگامی که منابع دینی و علوم اسلامی مراجعه کنیم می‌بینیم معارف اسلام پوشش جامعی نسبت به همه ساحت‌های زندگی بشر دارد و این نشان می‌دهد اسلام دینی تمدنی است.
آیت‌الله اعرافی ادامه داد: یک دین و مکتب تمدنی دین و مکتبی است که در هر سه لایه خود دارای تئوری و نظریه است به گونه‌ای که این تئوری‌ها از یک انسجام و پیوستگی برخوردار باشد و ما در این استدلال اول بر این نکته تأکید داریم که در این لایه زیرین تمدنی که اندیشه‌های فلسفی و جهان‌بینی و انسان‌شناسی باشد، اسلام از نظریات جامع و متیقنی برخوردار است که در همه ساحت‌های زندگی بشر هم اثرگذار است.
وی تأکید کرد: اما در سطح دوم ما افراط نکرده و نمی‌گوییم که تمام تئوری‌های علمی در قرآن و سنت و معارف اسلامی وجود دارد، اما تأکید می‌کنیم که اسلام و قرآن در این سطح از یک‌سو مشوق کاروان علم هستند و از سوی دیگر رویکردهای اسلامی در جهت‌دهی به علوم تأثیرگذار است و این نشانه تمدنی بودن اسلام است.
مدیر حوزه‌های علمیه افزود: در لایه روئین و سطح هنر، معماری و سبک زندگی نیز اسلام در قالب نظام‌های حقوقی، فقهی و اخلاقی دنیای وسیعی از گزاره‌ها و نظامات دارد که کاملاً منسجم است و می‌تواند تمدن‌آفرین باشد.
آیت‌الله اعرافی ادامه داد: بنابراین ما وقتی که به علوم و معارف اسلامی مراجعه کنیم، خواهیم دید منظومه علوم و معارف اسلامی منظومه‌ای منسجم و دارای نظم درونی است که بر تمام ساحت‌های زندگی بشر سایه می‌افکند و به زندگی بشر رنگ و لعاب معنوی و اخلاقی می‌بخشد.
این به اختصار دلیل اول بود که نیازمند بحث‌های گسترده است و بر اساس آن مراکز علمی دینی مانند دانشگاه‌های اسلامی و حوزه‌های علمیه نقش مهمی در تبیین معاف اسلامی با رویکرد تمدنی دارند و دانشکده‌هایی مانند دانشکده اصول دین شما با این رویکرد می‌تواند پیام‌های جدیدی برای دنیای امروز داشته باشد.
استاد حوزه علمیه در ادامه گفت: به توجه به اتمام وقت برنامه فقط به عنوان دو استدلال دیگر نیز اشاره می‌کنم: دومین دلیل ما تاریخ گذشته مسلمانان است که اسلام در چند قرن نشان داد که برای تمام بشریت دستاورد تمدنی داشت و یک پرچمدار بزرگ تمدن بود که البته در طی قرن‌های اخیر آن تمدن فروپاشیده است و دلیل سوم ما این است که در عصر جدید تجربه انقلاب اسلامی ایران رویاروی ما است و ما در این تجربه اولین نشانه‌های شکل‌گیری یک تمدن بر اساس اسلام را شاهدیم که تحولات علمی و فکری و فرهنگی در پرتو این انقلاب رخ داد و اکنون تحقیقات وسیعی در حوزه علمیه قم و دانشگاه‌های ایران رقم خورده که نشان‌دهنده طلیعه‌های ظهور یک تمدن است و البته ما در زمینه نیاز داریم تمام کشورهای اسلامی در کنار هم قرار گیرند.
آیت‌الله اعرافی خاطرنشان کرد: با ظرفیت‌های عظیمی که جهان اسلام دارد، کشورهای جهان اسلامی می‌توانند بازار اقتصادی مشترک و بازار فناوری مشترک و بازار علم مشترک داشته باشند و شکل‌گیری این‌ها باید توسط دانشگاه‌ها و مراکز علمی باشد. دانشگاه‌ها و مراکز علمی جهان اسلام می‌تواند به زنجیره منسجمی برای تولید علم و دانش و فناوری و حرکت به سمت تمدن اسلامی تبدیل شود و البته در این تعاملات دانشگاهی ایران و اندونزی می‌توانند پیشگام باشند.
 |
