تطهیرکنندگان پهلوی‌ها با تأکید بر اقدامات عمرانی سعی در کمرنگ جلوه دادن جنایات آنان دارند
در سال‌های بعداز انقلاب باتوجه به اسناد و مدارک به‌دست‌آمده خوشبختانه زوایای بیشتری از دیکتاتوری ۲۰ ساله رضاخان روشن شد که هنوز هم جادارد در خصوص این دوره بحث و گفتگو کنیم.ما هنوز واکاوی عمیقی در خصوص حاکمیت دیکتاتوری رضاخان و ظلم و جنایتهای وی از جمله کشتار و نسل‌کشی در لرستان، کردستان و خوزستان انجام ندادیم.
نشست تخصصی ریشه ها و دلایل سقوط رضاخان، صبح امروز (دوشنبه 24 شهریور ماه) با حضور حضور موسی حقانی استاد دانشگاه و مورخ، علی اکبر رنجبر کرمانی مترجم و استاد دانشگاه، علی رضوانپور محقق و استاد دانشگاه، در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این نشست موسی حقانی اظهارداشت: در سال‌های بعداز انقلاب باتوجه به اسناد و مدارک موجود خوشبختانه زوایای بیشتری از دیکتاتوری ۲۰ ساله قبل از انقلاب مشخص شد که هنوز هم جادارد در خصوص این دوره بحث و گفتگو کنیم.
وی افزود: ما هنوز واکاوی عمیقی در خصوص حاکمیت دیکتاتوری رضاخان و ظلم و جنایت های وی از جمله کشتار و نسل کشی رژیم که در لرستان، کردستان و خوزستان و....انجام داد، آمار درستی نداریم.
این محقق تاریخ تاکید کرد: ما هنوز آمار روشنی از زندانیان سیاسی و کسانی که جانشان را در زندان از دست دادند و برخی از آنها بدون ارتکاب هیچ گناهی کشته شدند نداریم، همچنین آمار دقیقی از درآمدهای نفتی آن دوره نداریم و مشخص نیست کجاها هزینه شده است. همینطور استفاده از ظرفیت مطبوعات آن دوره نیز مغفول مانده است.
حقانی ادامه داد: در سال‌های اخیر آنچه که باعث شد اطلاعات بدست بیاوریم آمریکایی‌ها بودند که اطلاعاتی را منتشر و در دسترس قرارداده اند. برخی مراکز نیز اطلاعات خوبی دارند اما هنوز دسترسی را فراهم نکرده اند.
وی بیان داشت: رهبر معظم انقلاب درخصوص تفاوت برسرکارآمدن قاجاریها و پهلوی ها به وابسته بودن پهلوی ها تاکید دارند. لذا صفتی که اینها را متمایز می کند وابسته بودن پهلوی هاست البته هر دو دیکتاتور بودند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: کسانی در جهت تطهیر پهلوی ها هستند و تاکید بر انجام اقدامات عمرانی دارند و می خواهند جنایات و ماهیت آنها را کمرنگ کنند.
رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر گفت: منابع می گویند پهلوی ها پدر و پسر با توجه به درآمد آن روز اگر می خواستند، همه زیرساخت ها تا سال ۵۷ تکمیل می شد اما در همه زیرساخت ها کشور عقب مانده بود و امکانات از لحاظ کمی کم و از لحاظ کیفی مخدوش بود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: استقلال و منافع ملی ایران در نظر گرفته نشده بود و تجربه دویست ساله ما باغرب این بود که استقلال ما را مخدوش و منابع ما را غارت کردند، منافعی هم برای ما بدست نیاوردند.
حقانی اظهارداشت: زیرساخت‌هایی هم که وجود داشت ناقص بود بطور نمونه می توان به خاموشی های برق در سال‌های ۵۶ و ۵۷ اشاره کرد که کشور درحال جنگ هم نبود و پول فراوان داشت همه کشورها هم موافقش بودند. همینطور کالا خریداری شده بود و دربنادر صف کشیده بودند اما زیرساخت برای رساندن به مصرف کننده نبود.
موسی حقانی مورخ استاد دانشگاه در خصوص فروپاشی ارتش ایران در شهریور ۱۳۲۰ گفت: آمریکایی ها اسم جنگ ۸۰ ساعته گذاشتند که ۸۰ ساعت هم نشد که از دوطرف وارد شوند و کشور را اشغال کنند. کسی هم که باید مقاومت می کرد رضاشاه بود، کسی که جرات ایستادگی در برابر روس‌ها و انگلیسی‌ها را نداشت حاکمیتی که نسبتی با مردم ندارد، اگر مردم را داشت می توانست مقاومت کند. امکان مقاومت وجود داشت اما نه با رضاخان.
حقانی ادامه داد: مردم از رفتن دیکتاتور به وسیله اشغال اظهارخوشحالی می کردند. رضاخان به محض اینکه اینها وارد می شوند درصدد فرار بود و می خواست از کشور خارج شود، محمدرضا پهلوی هم که به عنوان جانشین انتخاب شده بود قبل از پدر قصدفرار داشت. این درحالی است که برخی سعی دارند از رضاشاه چهره وطن دوست نشان دهند. نمایندگان مجلسی که خود منصوب کرده بود، فردی مثل علی دشتی می‌گوید نگذارید از کشور جواهرات را خارج کند.
این مورخ گفت: رضا شاه ۶ سال حجاب را منع کرد و زنان این کشور حق نداشتند با حجاب خارج از منزل بروند. نقیصه اصلی رضاخان رذالت ذاتی اش بود که بخشی از آن در زمین خواری است.
در ادامه این نشست علی اکبر رنجبر کرمانی استاد دانشگاه و مترجم اظهارداشت: علت رفتن و آمدن پهلوی ها (پدروپسر) بررسی نشده است، در کشور تحصیل مقطع ابتدایی در آنجا تجملاتی یاد می شود و حتی ارتش آن دربرابر انگلستان و شوروی مقاومت نمی کند چرا که تربیت نظامی نشده اند و چیزی بنام دشمن برای آنان مطرح نشده بود و شرافت نظامی ایرانی درکار نبود. چند موضوع مقاومت را می توان اشاره کرد که آنها هم جنبه شخصی داشته است.
وی افزود: کارخانه ای مانند حریربافی راه اندازی می کرد و به ارتش می‌فروخت، اموال دهقانها و کشاورزان تصاحب می شد و در ازای آن یک وعده غذا داده می شد.
کرمانی با اشاره به گزارش ماموران سازمان سیا به وزارت خارجه آمریکا گفت: در این گزارش آمده است ایرانیان ضمن ابرار تاسف از اوضاع سخت کشور در شهریور ۱۳۲۰ مسئولیت اصلی را متوجه شاه می دانند و به همان اندازه بریتانیا راهم مسئول می دانند، لاجرم ایران باید اشغال شود و باید رضاشاه شرش کنده شود.
دکتر علی رضوانپور محقق و استاد دانشگاه نیز در ادامه این نشست با اشاره به اشغال ایران توسط متفقین اظهارداشت: در شهریور ۱۳۲۰ ایران به یکباره اشغال نشد بلکه در واپیسن روزهای سلطنت شاه اولتیماتوم هایی از سفرای انگلیس و شوروی دریافت می کردیم، یادداشت هایی به صورت هشدار به نخست وزیر ایران می دادند.
وی در ادامه گفت: رضا شاه در دوره سلطنت خود تظاهر به مذهب می کرد و در ماه محرم پابرهنه وارد دسته های عزاداری می شد و حرکت می کرد. اما بعد از تاجگذاری به زعم خودش در راستای مدرنیزاسیون حرکت می کرد که تبدیل شد به دیکتاتوری و خفقان و ترس و رعب و وحشت.
رضوانپور گفت: رضاخان در طول دوران سلطنت دو سفرخارجی رفت اولی به عتبات و دیگری به ترکیه که وقتی از ترکیه برگشت می خواست اصلاحات آتاتورک را در داخل پیاده کند که ناکام ماند و توده مردم دربرابر اقدامات قلدرمابانه اش ایستادند.
وی افزود: براساس تخمین مورخان ثروت رضاخان حدود۵۰۰ میلیون دلار در بانک‌های اروپایی بوده و یکی از ثروت مندترین افراد آسیا یاد شده است. که این ثروت را از طریق تملک زمین ها بدست آورده بود. وی از یک خانواده فقیری آمده بود رنج و کمبود را تحمل کرده بود تا به پادشاهی رسیده بود و منزلت جامعه ایرانی تملک زمین بود.
این استاد دانشگاه گفت: شرایط ایران در زمان اشغال متفقین شرایط خوبی نبود ارتش رضاشاه کمترین مقاومت را داشت و درمدت ۳ روز از هم پاشید. مردم هم خوشحالی می کردند از اینکه استبداد رضاشاهی از بین رفته است. آن چیزی که باعث شد رضاشاه از قدرت برکنارشود روش دیکتاتورمابانه او بود.
